Bugüne kadar öğrendiklerinizi, bu kitapta okuduklarınız ile kıyaslayabileceğiniz gibi; size kolaylık olması itibarıyla, sıralayacağımız aşağıdaki sorulara da vereceğiniz cevaplar ile bilgilerinizi kontrol edebilirsiniz:
“Allâh” isminin mânâsıyla bağlantınız nedir?.. Hangi işleri siz yapıyorsunuz, hangi işler Allâh’tandır?..
“Ben” dediğiniz varlık nedir; hangi özelliklere sahiptir?.. Ölüm ötesi yaşamınız nasıl olacaktır?..
Kabir hayatı nasıldır, nerededir, kaç türlüdür?..
Yeniden dünyaya dönmek söz konusu mudur?.. Yeniden bedenlenmek, bu dünyaya geri gelmek şeklinde midir; yoksa tüm insanlık, kıyamet denen olayla yok olduktan sonra mıdır?..
İnsanın dünya hayatında tüm yaptıklarından dolayı bir mesûliyeti var mıdır? Yoksa yaptığı yanına kâr mı kalacaktır?..
Hesap nerede, ne şekilde, neden verilecektir?..
Geleceğe dönük birtakım tehlikelerden insanın kendisini kurtarabilmesi mümkün müdür; şayet mümkün ise nasıl?..
Hz. Rasûlullâh (aleyhisselâm)’ın bildirdiği emirler ve yasaklar hasbelkader gelmiş, Allâh’ın keyfince konmuş sınırlar mıdır? Yoksa bir kanun, nizam gereği olarak uyulması zorunlu kurallar mıdır?..
Ceza nedir?..
Allâhû Teâlâ’nın cezalandırması ne demektir?..
Cennet ve cehennem nedir?.. Niçin ebedîdir?.. Cehennem maddi midir, manevî midir, yoksa her ikisi de var mıdır?
Zât cenneti, Sıfat cenneti, Esmâ cenneti ve Efâl cenneti diye bildirilen ve her birinin iki yönü olan 8 cennet nedir, nerededir, nedendir, nasıl elde edilirler?..
Allâhû Teâlâ’ya vâsıl olmak ne demektir?.. Bu Dünya’da mı elde edilir, yoksa ölüm ötesinde oluşacak bir hâl midir?.. Mekânı olanın, mekândan berî olana ulaşması nasıl olur?..
Ölüm ötesi yaşamda terakki var mıdır?.. Burada elde edilemeyen şeylerin orada elde edilmesi mümkün müdür?.. Ölüm ötesinde elde edilecek şeyler nelerdir?
Ölüm ötesi yaşam yeri neresidir?
Ölüm nedir ve ölüm ötesi yaşam kaç türlüdür?..
İmtihan nedir? Bizi imtihan eden biri mi var?.. Niye imtihan?..
Kul kimdir?.. Kulluk nedir?.. Kaç türlü kulluk vardır?..
“İnsan” beden midir; ruh mudur; bunların ötesinde bir şey midir veya bunların hepsi midir; yahut bunların bir ikisi midir?
Evet, bugüne kadar içinde bulunduğunuz çalışmalar, şayet size bu soruların cevaplarını verdiremiyorsa, artık hiç boşa harcayacak vaktiniz yok demektir?
Zira geleceği, geleceğin önemini, geleceğin getireceklerini idrak edememişseniz, muhakkak ki anınızı da gereğince değerlendiremiyorsunuz.
Şayet; “Canım, Allâh ne istemişse o olur, nasıl olsa ben sırtımı falancaya dayadım o beni orada kurtarır” gibi düşünceler sizi kandırıyor ise, buyurun devam edin. Ama siz gereken çalışmaları yapmadan falancanın size hiçbir yararı olamayacağını anladığınız günde, iş işten geçmiş olursa, o takdirde ne yapacaksınız?..
Gereken çalışmaları yapmadan ölümü tadanların hepsi de:
“Nihayet onlardan birine ölüm geldiğinde dedi ki: ‘Rabbim beni (dünya yaşamına) geri döndür.’” (23.Mu’minûn: 99)
Meâlinde çok kere tekrarlanan âyet, yapılması gereken bütün çalışmaların ancak dünya hayatında mümkün olabileceğini; bu çalışmaları yapmadan ölenlerin ise bütün pişmanlıklarına rağmen çaresizlik içinde kalacaklarını açık seçik vurgulamaktadır.