60. Mümtehine Sûresi
Mümtehine Suresi, Medine-i Münevvere’de nazıl olmuştur... Tüm sureler itibarıyla 92. veya 111. sırada nazıl olduğu rivayet edilir.... 13 ayetttir... Sure’nin adı, “Mümtehine” (imtihan eden kadın) veya “Mümtehane” (imtihan edilen kadın) ya da “İmtihan”dır... Bu isimler ayetlerde anlatılan konularla ilgilidir... Şöyleki: Kureyş’ten kaçıp Medine’ye gelen bir takım kadınlar hakkındaki muameleyi açıklığa kavuşturuyor... Ayrıca Allah için sevmek ve Allah için buğzetmek, gayri müslimlerle bazı muameleler gibi başka imtihanlar da sözkonusudur...
Bu surenin sebebi nüzülünde şu olay da sözkonusudur: Sare isimli Mekkeli bir şarkıcı kadın, Medine’ye Hz.Rasulullah’dan maddi yardım talebi ile gelir... Hz.Rasulullah’ın teşviki ile o kadın giydirilir ve ihtiyaçları giderilir... Nihayet o kadın Mekke’ye dönerken Hatıb b. Ebi Beltaa adındaki ailesi hala Mekke’de olan bir müslüman, o kadına Kureyş’e verilmek üzere bir mektub verir... Bu mektubta Hz.Rasulullah’ın Mekke Fethi’ne hazırlandığı haberi veriliyordu... Hz.Rasulullah vahiy ile öğrendiği bu durum üzerine Hz.Ali r.a.ın başkanlığında bir müfreze gönderir ve o mektubu ele geçirir...v.s.
İmtihan Suresinde: Allah için sevme-Allah için buğzetme... Allah’ın ve mü’minlerin düşmanı ne?... Mü’minlerin düşmanlığı ve buğzu zati-ebedi bir düşmanlık değil, fiile buğzdur... Hz.İbrahiym’in ölmez örnekliği... Müslümanların sair insanlığa karşı büyük sorumluluğu... İmtihan edilen kadınlar... HatemünNebiy’e biat eden kadınlar,... gibi bir çok önemli husus açıklanmaktadır...
1-) Ya eyyühelleziyne amenû lâ tettehızû ‘aduvviy ve ‘aduvveküm evliyâe tulkune ileyhim Bilmeveddeti ve kad keferu Bima caeküm minelHakkı yuhricunerRasûle ve iyyaküm en tu’minu Billâhi Rabbiküm* in küntüm harectum cihaden fiy sebiyliy vebtiğae merdatiy tusirrune ileyhim Bilmeveddeti, ve ene a’lemu Bima ahfeytum ve ma a’lentum* ve men yef’alhu minküm fekad dalle sevâessebiyl;
Ey iman edenler! Benim düşmanım, sizin de düşmanınız olanları velîler edinmeyin! Onlar, size Hak’tan geleni inkâr ettikleri hâlde; Rabbiniz, Esmâ’sıyla hakikatiniz olan Allâh’a iman ettiğiniz için Rasûlü ve sizi (yurdunuzdan) çıkardıkları hâlde, siz onlara sevginizi ilka ediyorsunuz. Eğer yolumda cihat etmek ve rızamı talep etmek için çıkmış iseniz (dost edinmeyin); oysa onlara sevginizi (içinizde) gizliyorsunuz. Ben gizlediğinizde ve açıkladığınızda olarak bilirim! Sizden kim bunu yaparsa, yolun denge noktasından gerçekten sapmıştır.
2-) İn yeskafûküm yekûnu leküm a’dâen ve yebsutu ileyküm eydiyehüm ve elsinetehüm Bissûi ve veddu lev tekfurun;
Eğer onlar sizi ele geçirirlerse, sizin için düşmanlar olurlar. Ellerini ve dillerini size kötülükle uzatırlar ve hakikat bilgisini inkâr eden olmanızı şiddetle arzu ederler.
3-) Len tenfe’aküm erhamuküm ve lâ evladüküm yevmelkıyameti yafsılu beyneküm* vAllâhu Bima ta’melune Basıyr;
Ne akrabalarınız ne de evladınız size asla fayda sağlamaz! Kıyamet sürecinde aranızı ayırır! Allâh yaptıklarınızda olarak Basıyr’dir.
4-) Kad kânet leküm usvetun hasenetun fiy İbrahiyme velleziyne me’ahu, iz kalu likavmihim inna bureau minküm ve mimma ta’budune min dûnillâhi, keferna Biküm ve beda beynena ve beynekümül’adavetü velbağdâu ebeden hattâ tu’minu Billâhi vahdeHU illâ kavle İbrahiyme liebiyhi leestağfirenne leke ve ma emlikü leke minAllâhi min şey’* Rabbena ‘aleyke tevekkelna ve ileyke enebna veileykelmasıyr;
İbrahim’de ve Onunla beraber olan kimselerde sizin için gerçekten güzel bir örnek vardır. Hani onlar kavimlerine dediler ki: “Muhakkak ki biz sizden de, Allâh dûnunda kulluk yaptıklarınızdan da uzağız! Sizi inkâr - reddettik. Sizinle aramızda ebediyen düşmanlık ve buğz başlamıştır; siz Esmâ’sıyla hakikatiniz olan Allâh’ın Vâhidiyetine iman edinceye kadar!”... Ancak İbrahim’in babasına: “Mutlaka senin için mağfiret dileyeceğim; ama senin için (dua edip istemekten başka) Allâh’tan bir şeye mâlik değilim” sözü hariç! “Rabbimiz, sana tevekkül ettik, sana yöneldik ve dönüş sanadır!” (dediler).
5-) Rabbena lâ tec’alna fitneten lilleziyne keferu vağfir lena Rabbena* inneke entel ‘Aziyzül Hakiym;
“Rabbimiz! Hakikat bilgisini inkâr edenler için bizi sınav objesi kılma! Bizi mağfiret et Rabbimiz! Muhakkak ki sen Aziyz’sin, Hakiym’sin.”