−Yâ Gavs. Acz, nûr kaynağıdır; ucûb, kendini beğenmede kederlere mahaldir, zulmet kaynağıdır.

 

Acz, yokluğa yakındır; ucûb, yani kendini beğenme de varlığa yakındır! Kişinin, kendini var kabul etmesinin sonucudur, kendini beğenmesi! Kendini beğenmenin ise sonu gelmez, gitgide artar. Bu artış ise benliği kuvvetlendirdiği gibi, kişiyi kendini bir birim olarak görme hâlinde de sâbitler! Bunun neticesi ise, gerçekten o kişi için hüsrandır!

Buna karşılık acz ise, kişiyi yokluğa ve gerçek varlığa götürür...

Kişi, kendisinin çeşitli olaylar karşısında âciz kaldığını fark edince, ister istemez güç, kudret sahibi arayış içine girer ki; kendisinde olmayanı oradan telâfi etsin.

İşte bu arayış, hem kendisini yokluğa götürür, hem de mutlak kudreti araştırmaya ve tanımaya sevkeder. Ve böylece acz kişinin Tek mutlak Nûr’a kavuşmasına vesile olur!

Demek oluyor ki acz duygusu, kişiyi mutlak kudrete; kendini beğenme hâli de ebeden Allâh’tan perdeli olarak yaşamaya yol açan iki hâldir.